Oruç (Sawm), İslam’ın beş şartından birisidir ve sabahın erken saatlerinden akşam ezanına kadar yemek, içmek ve diğer fiziksel ihtiyaçlardan kaçınmayı içeren derin bir ruhsal ibadettir. En çok Ramazan ayında tutulan oruç, bağlılık, özdenetim ve topluluk birliği zamanıdır. Ancak İslam’daki oruç, sadece fiziksel bir açlık değil — takva (Allah’a karşı duyarlılık) kazanmak, ruhu temizlemek ve disiplin ile empati geliştirmek için bir araçtır.
Oruç, önceki milletlere olduğu gibi Müslümanlara da farz kılınmıştır, bu da onun evrensel önemini vurgulamaktadır. Bu, takva geliştirmek ve Allah’a yakınlaşmak için verilen bir ilahi emirdir.
"Ey iman edenler! Sizden önceki ümmetlere farz kılındığı gibi, oruç sizlere de farz kılındı, umulur ki takva sahibi olursunuz." 2:183
Oruç, alışkanlıkları kırma, kalbi arındırma ve Allah’a olan bağlılığı yenileme fırsatıdır.
Farz oruç, Ramazan ayında — İslami takvimin 9. ayında tutulur. Fecr (sabah) namazından akşam (gün batımı) namazına kadar, Müslümanlar yemekten, içmekten, cinsel ilişkiden ve günahkâr davranışlardan kaçınırlar. Her gün sahur (imsak öncesi yemek) ile başlar ve iftar (oruç açma yemeği) ile sona erer.
"Ve beyaz iplik (sabah) siyah iplikten (gece) size belirgin oluncaya kadar yeyin ve için. Sonra güneş batana kadar orucu tamamlayın." 2:187
Oruç, zorluk oluşturmak amacıyla değildir ve hastalar, yaşlılar, yolcular, hamile ve emziren kadınlar gibi bazı durumlar için istisnalar vardır.
Oruç tutmanın özü sadece açlık çekmek değildir — asıl amacı takva elde etmektir. Oruç, egoyu disipline eder, istekleri zayıflatır, iradeyi güçlendirir ve fakirlere karşı şükretmeyi ve empati göstermeyi öğretir.
"Oruç bir kalkandır; o yüzden sizden biri oruç tuttuğunda, kötü davranışlarda bulunmasın ve cahillik yapmasın. Eğer biri ona hakaret ederse, o zaman ‘Ben oruçluyum’ desin." Hadis - Buhari
Her oruç tutma anı bir ibadet haline gelir ve her açlık duygusu ruhu Allah’a olan ihtiyacını hatırlatır.
Ramazan, rahmet, bağışlanma ve ateşten kurtuluş zamanıdır. Bu ayda Kur'an’ın okunması, gece namazları (teravih), sadaka ve düşünme artar. Bu, Kur'an’ın indirildiği aydır.
"Ramazan ayı, içinde Kur'an’ın indirildiği aydır — insanlar için bir hidayet ve hidayet için açık deliller ve ölçüdür." 2:185
Ramazan’da oruç tutmak sadece bir emir değil — aynı zamanda iman, sabır ve birlikteliğin bir kutlamasıdır.
Oruç tutmanın ödülü büyüktür — o kadar özeldir ki, gerçek değerini sadece Allah bilir. Peygamber Muhammed (sav) şöyle demiştir: “Bütün amellerin bilinen bir ödülü vardır, sadece oruç hariç — o benim içindir ve ben ödüllendireceğim.”
"Kim Ramazan ayında, gerçek bir inançla ve ödül bekleyerek oruç tutarsa, geçmiş günahları affedilecektir." Hadis - Buhari ve Müslim
Oruç ayrıca cehennem ateşinden bir kalkan ve Kıyamet Günü’nde yüksek dereceler için bir kaynaktır.
Ramazan dışında, İslam, yıl boyunca gönüllü oruç tutmayı teşvik eder. Tavsiye edilen bazı oruçlar şunlardır:
Bu oruçlar, Ramazan’ın ruhsal hareketini sürdürmeye yardımcı olur ve Müslümanları yıl boyunca Allah’a daha yakınlaştırır.
Oruç, İslam’daki en kişisel ve en güçlü ibadetlerden birisidir. Sabır, alçakgönüllülük, şükretme ve teslimiyet öğretir. Bedeni arındırır, kalbi keskinleştirir ve ruhu yüceltir.
Oruç tutarak, samimiyet ve farkındalıkla, Müslümanlar inançlarının temel direklerinden birini yerine getirir ve Allah’ın daha bilinçli, disiplinli ve merhametli kulları olma yolunda ilerlerler.