Hz. Yunus (aleyhisselam) İslam'da, sabır, tövbe ve affetme konusunda olağanüstü hikayesiyle tanınan sevilen bir peygamberdir. Hikayesi, görevini terk ettikten sonra büyük bir balina (veya balina olarak da bilinir) tarafından yutulma olayıyla şekillenir. Kuran, onun hikayesini, tevazuu, sabrı ve Allah'ın merhametini aramanın önemini öğreten bir ders olarak anlatmaktadır. Hz. Yunus (aleyhisselam) hikayesi sadece onun yaşadığı zorluklar hakkında değil, aynı zamanda Allah'ın merhameti ve affediciliğiyle ilgili önemli dersler sunmaktadır. Aşağıda, misyonunu, balina içindeki zamanını ve Müslümanların hikayesinden çıkarabileceği ana dersleri inceleyeceğiz.
Hz. Yunus (aleyhisselam) Allah tarafından, Nineve halkına gönderilmiştir. Nefislerinin ve Allah'ın emirlerine karşı gelerek günah işleyen bu halk, yalnızca tek olan Allah'a tövbe etmeleri ve O'nu ibadet etmeleri gerektiği konusunda uyarılmıştır. Ancak Nineve halkı, ona karşı çıkan bir şekilde mesajını reddetmiş ve Hz. Yunus (aleyhisselam) uzun çabalarına rağmen halkının tövbe etmeyeceğini düşünerek umutsuzluğa düşmüştür. Bu sebeple halkını terk ederek denize doğru yol almıştır.
"Ve Yunus’u, gemiye kaçtığında göndermiştik. O, kura çekmiş ve kaybedenlerden olmuştu." 37:139
Hz. Yunus (aleyhisselam) halkını terk ettikten sonra, Allah’ın ona yönelik planı hemen ortaya çıkacaktır. Bu, ona ve başkalarına tövbe, sabır ve Allah’ın merhametine olan güven hakkında büyük dersler verecektir.
Hz. Yunus (aleyhisselam), halkını terk ettikten sonra bir fırtına gemisini etkisi altına alır. Denizciler, fırtınanın bir ceza olduğunu düşündükleri için, kimin suçlu olduğunu öğrenmek amacıyla kura çekerler. Kura, Hz. Yunus (aleyhisselam)’ı işaret eder ve onu denize atarlar. Hz. Yunus (aleyhisselam), bir balina (çoğunlukla bir balina olarak tasvir edilir) tarafından yutulur. Balinanın içinde, hem fiziksel hem de manevi olarak karanlıkların derinliklerinde kalır. Hatalı bir şekilde halkını terk ettiğini ve Allah’ın emrine karşı geldiğini fark eder.
"Ve balina onu yuttu ve o suçluydu. Eğer Allah'ı tesbih edenlerden olmasaydı, kıyamet günü diriltilecekleri güne kadar balinanın karnında kalırdı." 37:142-144
Balinanın karnında Hz. Yunus (aleyhisselam), içten bir dua yaparak Allah'tan bağışlanma diledi. Bu düşünce zamanı, onun için dönüm noktası oldu; samimi bir şekilde tövbe ederek Allah’a dönerek hatasını kabul etti ve merhamet diledi.
Hz. Yunus (aleyhisselam) balinanın karnında, Allah’a güçlü bir dua etti. Bu dua, İslam’da büyük bir öneme sahiptir. Bu dua, Hz. Yunus (aleyhisselam)’ın tevazusunu ve içten tövbesini gösterirken, Müslümanlara Allah’ın, kendisine samimi bir şekilde dönenleri her zaman affetmeye hazır olduğunu hatırlatmaktadır.
"Senden başka hiçbir ilah yoktur; sen yücesin. Şüphesiz ben zalimlerden oldum." 21:87
Hz. Yunus’un (aleyhisselam) duası, Allah’a tam bir teslimiyetin ve yapılan hataların kabulünün açık bir ifadesidir. Müslümanlar bu duayı genellikle zor zamanlarda veya bağışlanma dilediklerinde okurlar, çünkü bu dua, tövbenin ve zorluklarda Allah’a yönelmenin önemini hatırlatmaktadır.
Hz. Yunus (aleyhisselam), duasını yaptıktan sonra Allah’ın merhametiyle kurtuldu. Balina onu kıyıya bıraktı ve yeniden görevinin başına dönmesi için bir fırsat verildi. Onun balinanın karnında geçirdiği süre, düşünme, tövbe etme ve inancını yenileme zamanıdır. Hz. Yunus (aleyhisselam), Allah’ın emirlerine uymanın, O’nun hikmetine güvenmenin ve zorluklarla karşılaşıldığında sabretmenin önemini hatırladı.
"Ve onu, [kavmine] yüz bin veya daha fazla gönderdi. Ve onlar inandılar, biz de onlara bir süreye kadar nimet verdik." 37:148
Hz. Yunus (aleyhisselam) halkına döndüğünde, onların tövbe ettiğini ve Allah’a geri döndüğünü gördü. Allah, merhametiyle onları affetti ve Hz. Yunus (aleyhisselam) sabrının ve inancının sonuçlarını gördü. Bu hikayenin son kısmı, tövbenin gücünü ve Allah’ın merhametini gösterir, çünkü Allah, samimi bir şekilde kendisine dönenleri affeder.
Hz. Yunus’un (aleyhisselam) hikayesi, Müslümanlar için birkaç önemli ders sunmaktadır:
Hz. Yunus’un (aleyhisselam) hikayesi, sabrın, Allah’a güvenmenin ve sürekli tövbe etmenin önemini güçlü bir şekilde hatırlatmaktadır. Ayrıca, Hz. Yunus (aleyhisselam) hatasını fark ettikten sonra Allah’a tövbe edip, görevine geri dönmesiyle bir ders de sunmaktadır.