بخشش یک موضوع مرکزی در اسلام است که به طور عمیقی با ویژگیهای رحمت و شفقت الله مرتبط است. مسلمانان باور دارند که هیچکس مهم نیست که گناهش چقدر بزرگ باشد، الله همیشه آماده است تا کسانی که صادقانه توبه کردهاند را ببخشد. علاوه بر جستجوی بخشش الهی، اسلام مؤمنان را به بخشیدن دیگران در زندگی خود — نسبت به دیگران، خودشان و جامعه — تشویق میکند.
دو تا از نامهای پرکاربرد الله در قرآن الغفور (بخشندهترین) و الرحیم (مهربانترین) هستند. رحمت الله و آمادگی او برای بخشیدن بیشتر از مجازات او تأکید شده است. او مؤمنان را دعوت میکند که به او برگردند، حتی اگر آنها چقدر هم دور شده باشند.
"به راستی که الله بخشنده و مهربان است." 2:199
اسلام میآموزد که توبه صادقانه گناهان گذشته را پاک میکند. توبه شامل احساس پشیمانی، توقف عمل گناه، تصمیم به عدم بازگشت به آن، و در صورت لزوم، اصلاح آسیبهای وارد شده است. حتی گناهان بزرگ نیز میتوانند از طریق توبه واقعی بخشیده شوند.
"بگو: 'ای بندگان من که بر خود ظلم کردهاید [با گناه کردن]، از رحمت الله ناامید نشوید. به درستی که الله همه گناهان را میبخشد.'" 39:53
الله تنها نمیبخشد، بلکه او کسانی را که به او باز میگردند دوست دارد.
همانطور که الله با ما مهربان است، مسلمانان تشویق میشوند که دیگران را نیز ببخشند. نگه داشتن کینه و درخواست انتقام ناپسند است، در حالی که رحمت، صبر و بخشیدن به دیگران تحسین میشود. بخشش باعث بهبود، صلح و اتحاد در جامعه میشود.
"و بگذارید آنها بخشش کنند و از خطا بگذرند. آیا نمیخواهید که الله شما را ببخشد؟" 24:22
پیامبر محمد (صلى الله عليه وسلم) به خاطر بخشیدن حتی دشمنان خود شناخته شده بود و مثال نهایی از جلالت در برابر خصومت را ارائه میداد.
در حالی که الله میتواند گناهان علیه خود را ببخشد، اسلام میآموزد که ظلم به شخص دیگر نیاز به درخواست بخشش از الله و اصلاح آن فرد آسیب دیده دارد. جبران و عذرخواهی بخشی از فرایند بازگرداندن عدالت و دریافت بخشش واقعی است.
"کسی که ببخشد و صلح کند، پاداش او از الله است." 42:40
اسلام تأکید میکند که همبستگی اجتماعی تنها بر اساس عدالت ساخته نمیشود، بلکه بر اساس لطف و آشتی نیز استوار است.
در روز قیامت، بخشش الله امید هر روحی خواهد بود. هیچکس تنها به خاطر اعمالش وارد بهشت نخواهد شد، بلکه با رحمت الله وارد بهشت خواهد شد. پیامبر محمد (صلى الله عليه وسلم) خود آموخته است که بخشش الله از خشم او بزرگتر است.
"هر کس [در روز قیامت] با عمل نیکویی بیاید، ده برابر همان را دریافت خواهد کرد... و هر کس با عمل بد بیاید، جزای همان عمل را خواهد گرفت — و هیچکسی ظلم نخواهد شد." 6:160
بخشش در اسلام ضعف نیست — بلکه یک قدرت است که روابط را بازسازی میکند، روح را پاک میکند و انسان را به الله نزدیکتر میکند. چه در جستجوی بخشش الهی باشیم یا بخواهیم به دیگران بخشش بدهیم، راه بخشش منجر به صلح در این زندگی و نجات در زندگی آینده میشود.
مسلمانان تشویق میشوند که هیچگاه ناامید نشوند، مهم نیست که بار گناه چقدر سنگین است، و به همان اندازه که امیدوارند که بخشیده شوند، به دیگران نیز بخشش بدهند. با این کار، آنها رحمتی را که الله به طور سخاوتمندانه به تمام مخلوقات خود عطا کرده است، تجسم میبخشند.