سوالی که آیا اسلام ذاتاً زن‌ستیز است یا خیر، موضوعی است که به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است، اغلب در زمینه مباحث معاصر درباره برابری جنسیتی و حقوق زنان. این تصور غلط از یک تفسیر محدود یا تحریف‌شده از برخی جنبه‌های آموزه‌ها و آداب اسلامی ناشی می‌شود. در زیر، به نقش زنان در اسلام، آنچه که قرآن و حدیث در مورد برابری جنسیتی گفته‌اند و تصورات غلط در مورد حقوق زنان در اسلام می‌پردازیم.
آموزه‌های اسلامی زمانی که به درستی تفسیر شوند، بر کرامت، احترام و عزت زنان تأکید دارند. قرآن و حدیث بر برابری مردان و زنان در برابر خداوند تأکید می‌کنند و راهنمایی‌های روشنی در مورد رفتار با زنان، از جمله حقوق آن‌ها در زمینه آموزش، اموال و مشارکت در جامعه ارائه می‌دهند.
قرآن، منبع اصلی قوانین اسلامی، آموزه‌های بسیاری دارد که به ارزش و کرامت زنان تأکید می‌کنند. قرآن بارها بر برابری مردان و زنان در برابر خداوند تأکید کرده و مسئولیت‌های مشترک آن‌ها را در عبادت خداوند و رسیدن به تقوا مطرح می‌کند. برخی از آیات کلیدی که به وضعیت برابر روحی مردان و زنان اشاره دارند عبارتند از:
این آیات به وضوح نشان می‌دهند که قرآن به احترام متقابل و همکاری بین مردان و زنان در خانواده و جامعه تأکید دارد. هرچند که تفاوت‌هایی در نقش‌های مردان و زنان وجود دارد، این تفاوت‌ها مکمل یکدیگرند و نه نشانه‌ای از برتری یا حقارت.
اسلام به زنان حقوقی اعطا کرده است که در زمان وحی در قرن هفتم انقلابی بودند. این حقوق شامل حق مالکیت، حق آموزش، حق کار و حق مشارکت در زندگی سیاسی و اجتماعی است. برخی از نمونه‌های مهم عبارتند از:
این حقوق نشان می‌دهند که اسلام، در ذات خود، به زنان احترام، کرامت و خودمختاری می‌دهد. ادعای اینکه اسلام زنان را سرکوب می‌کند با آموزه‌های روشن قرآن و عمل پیامبر اسلام (صلى الله عليه وسلم) مطابقت ندارد.
اسلام به شدت به نقش زنان در جامعه اهمیت می‌دهد. زنان به عنوان ارکان خانواده شناخته می‌شوند و به عنوان مادران، دختران و خواهران مورد احترام قرار می‌گیرند. پیامبر اسلام (صلى الله عليه وسلم) فرمود: "بهشت زیر پای مادران است"، که نشان‌دهنده احترام و عزتی است که اسلام به زنان، به ویژه در نقش مادری، می‌دهد.
زنان در تاریخ اسلام در زمینه‌های مختلفی از جمله آموزش، پزشکی، سیاست و تجارت سهم بزرگی در جامعه داشتند. حضرت خدیجه (رضی الله عنها)، اولین همسر پیامبر اسلام (صلى الله عليه وسلم)، یک زن موفق در تجارت بود و در سال‌های اولیه اسلام، از حامیان بزرگ آن بود. عایشه (رضی الله عنها)، یکی دیگر از همسران پیامبر، یک عالمه برجسته بود و منبع بسیاری از حدیث‌هایی است که امروز به مسلمانان راهنمایی می‌دهد.
در جوامع اسلامی معاصر، زنان همچنان در تمام زمینه‌های زندگی، از جمله رهبری، آکادمیک، پزشکی و هنرها، سهم عمده‌ای دارند. اسلام مشارکت فعال زنان در جامعه را تشویق می‌کند در حالی که به نقش‌ها و کرامت آن‌ها احترام می‌گذارد.
این ادعا که اسلام ذاتاً زن‌ستیز است، اغلب از سوء‌فهمی یا تفسیر اشتباه برخی از عمل‌های اسلامی ناشی می‌شود. به عنوان مثال، برخی استدلال می‌کنند که عمل پوشاندن زنان (مانند پوشیدن حجاب) یا تفکیک جنسیتی در برخی کشورها نشانه‌ای از سرکوب است. اما در اسلام، حجاب نماد تواضع و عزت است، نه سرکوب. قرآن مردان و زنان هر دو را به پوشیدن لباس‌های ساده و تواضع‌آمیز و رفتار با احترام نسبت به دیگران تشویق می‌کند (سوره نور 24:31). پوشیدن حجاب یک انتخاب شخصی است که یک زن مسلمان بر اساس دستورالله انجام می‌دهد.
علاوه بر این، تفکیک جنسیتی در برخی جوامع اغلب بیشتر مربوط به هنجارهای فرهنگی است تا قوانین اسلامی. اسلام مردان و زنان را از تعامل با یکدیگر منع نمی‌کند؛ بلکه آن‌ها را به تواضع و احترام متقابل در تعاملاتشان تشویق می‌کند. قرآن برابری در ارزش‌های معنوی، مسئولیت اخلاقی و پاداش در پیشگاه خداوند را ترویج می‌کند. هم مردان و هم زنان به طور مساوی مسئول اعمال خود هستند و به همان اندازه برای درستی‌شان پاداش دریافت می‌کنند.
تعالیم اسلامی بر برابری مردان و زنان در برابر خداوند تأکید می‌کنند. تفاوت‌های موجود در نقش‌ها و مسئولیت‌ها نشانه‌ای از برتری نیستند بلکه مسئولیت‌های مکمل یکدیگر هستند. قرآن می‌فرماید: "و برای زنان همانند آنچه که از آن‌ها انتظار می‌رود است، مطابق با آنچه معقول است" 2:228.