نام "الله" در اسلام جایگاه مرکزی و یکتایی دارد و نمایانگر خدای نهایی، توانا و یگانه در الهیات اسلامی است. این نام تنها یک کلمه نیست، بلکه تمام ویژگی‌ها و ذات خداوند را در بر می‌گیرد. در اینجا، ما به بررسی معنی نام "الله" و ریشه‌شناسی آن از دیدگاه زبانی و الهیاتی در اسلام می‌پردازیم.
در اسلام، "الله" نامی است که برای اشاره به خدای یگانه، خالق جهان و تمامی موجودات به کار می‌رود. نام "الله" به عنوان مقدس‌ترین نام خدا شناخته می‌شود و تنها برای او استفاده می‌شود. قرآن بر یگانگی و منحصر به فرد بودن الله تأکید می‌کند و او را تنها معبودی می‌داند که شایسته پرستش است.
نام "الله" در قرآن در تمام آیات آن استفاده می‌شود و تنها به یک خدا اشاره نمی‌کند، بلکه به خدای یگانه‌ای اشاره دارد که منبع تمامی خلقت است. الله به عنوان خدای قادر، دانا، مهربان، عادل و فراتر از درک بشر شناخته می‌شود. نام "الله" نمایانگر تمامی ذات و ویژگی‌های خداوند است و در عبادات مختلف و دعاها در اسلام استفاده می‌شود، به ویژه در شهاده (اعلام ایمان) و در نمازهای روزانه.
الله فراتر از هر گونه شکل، صورت یا مفهومی است که انسان‌ها ممکن است تصور کنند. در اسلام، الله نه به یک زمان یا مکان خاص محدود است و نه قابل مقایسه با هیچ‌کدام از مخلوقات او است. نام "الله" نمایانگر فراسوی او و در عین حال نزدیکی او به تمامی خلقت است.
نام "الله" از کلمه عربی "إله" (اله) گرفته شده است که به معنی "خدا" یا "معبود" است. "اله" یک کلمه عمومی است که به هر خدا، معبود یا شیء پرستش‌شده اشاره دارد. با این حال، "الله" یک کلمه خاص و منحصر به فرد است که به خدای یگانه در اسلام اشاره دارد.
کلمه "الله" با ترکیب "ال" (ال)، که حرف تعریف عربی به معنی "the" است، با "اله" ساخته شده است. بنابراین، "الله" به معنای "خدای یگانه" یا "معبود" در عربی است که بر یگانگی و منحصر به فرد بودن خدا تأکید می‌کند. مهم است که بدانیم حرف تعریف "ال" تنها یک صفت نیست بلکه بخشی از کلمه است که باعث می‌شود نام "الله" خاص و ویژه باشد.
در عربی پیش از اسلام، کلمه "اله" برای اشاره به خداها یا معبودان به کار می‌رفت، اما هرگز به عنوان نام خدای یگانه استفاده نمی‌شد. عرب‌های آن زمان به خدایان متعدد ایمان داشتند و کلمه "اله" برای اشاره به معبودهای مختلف در فرهنگ چندخدایی آنها استفاده می‌شد. با این حال، در اسلام، کلمه "الله" برای اشاره به خدای یگانه به کار می‌رود و او را از تمام خدایان یا بت‌هایی که پرستش می‌شدند متمایز می‌کند.
نام "الله" در زبان عربی منحصر به فرد است زیرا هم یک اسم خاص و هم یک اصطلاح قطعی است. برخلاف کلمه عمومی "اله"، که می‌تواند به هر خدای اشاره کند، "الله" به خدای خاص و جامع اسلام اشاره دارد. علاوه بر این، "الله" از نظر دستوری منحصر به فرد است زیرا هیچ‌گونه شکل جمع، جنسیت یا شکل کوچک‌شده‌ای ندارد که بر یگانگی و منحصر به فرد بودن خدا تأکید می‌کند. هیچ معادلی برای "الله" در زبان عربی وجود ندارد، که آن را خاص و غیرقابل تعویض می‌کند.
یکی از ویژگی‌های شگفت‌انگیز نام "الله" این است که در قرآن به طور مداوم برای اشاره به خدا استفاده می‌شود و طبیعت منحصر به فرد و یگانگی او را برجسته می‌کند. این تنها یک نام نیست بلکه یک اصطلاح است که ویژگی‌های بی‌پایان خداوند را در بر می‌گیرد و توسط مسلمانان به عنوان مقدس‌ترین کلمه در زبان عربی شناخته می‌شود.
وقتی مسلمانان به الله اشاره می‌کنند، معمولاً آن را همراه با ویژگی‌ها یا نام‌هایی که طبیعت او را توصیف می‌کنند، می‌آورند. اینها به نام‌های 99گانه الله (اسماء الحسنی) معروف هستند که هر کدام یک جنبه متفاوت از هستی او را نشان می‌دهند. به عنوان مثال، "الرحمن" (بسیار مهربان)، "المالک" (پادشاه)، "القدوس" (مقدس) و "العزیز" (قدرتمند) از جمله نام‌هایی هستند که ویژگی‌های مختلف الله را توصیف می‌کنند.
در اسلام، مفهوم یکتایی الله (توحید) بنیادی‌ترین و مرکزی‌ترین اصل ایمان است. باور به یگانگی مطلق الله در شهاده، اعلام ایمان، گنجانده شده است: "هیچ خدایی جز الله نیست، و محمد (PBUH) رسول الله است." این جمله انحصار الله را تایید می‌کند و تأکید می‌کند که هیچ موجودی شایسته پرستش نیست جز او.
مفهوم توحید سه جنبه اصلی دارد:
توحید الله در قرآن در آیات زیادی تأکید شده است، مانند در سورۀ اخلاص (112:1-4) که می‌گوید: "بگو، او الله است، [که] یکی است، الله، پناهگاه ابدی. نه او فرزند دارد و نه به دنیا آمده است، و هیچ‌چیزی مشابه او نیست."
این باور به یگانگی الله همچنین اساس عبادت و دیانت اسلامی را تشکیل می‌دهد. مسلمانان آموزش دیده‌اند که تمام دعاها، درخواست‌ها و اعمال عبادتی خود را تنها به الله اختصاص دهند، زیرا او تنها معبودی است که شایسته پرستش است.
نام "الله" نه تنها برای باور اسلامی مرکزی است، بلکه جذابیتی جهانی نیز دارد. در حالی که زبان عربی از کلمه "الله" به طور انحصاری برای خدای یگانه استفاده می‌کند، این کلمه توسط دیگر ادیان نیز به کار گرفته شده است، به ویژه در میان مسیحیان و یهودیان عرب‌زبان. در ترجمه‌های عربی کتاب مقدس، از کلمه "الله" برای اشاره به خدا استفاده می‌شود که به میراث مشترک تک‌خدایی در این ادیان ابراهیمی تأکید دارد.
در اسلام، الله همان خدای پرستیده‌شده توسط پیامبران پیشین است، مانند آدم، نوح، ابراهیم، موسی و عیسی (PBUH). پیام اسلام این است که پرستش خدای یگانه، الله، پیام اصلی تمام ادیان ابراهیمی است و تمام پیامبران همین حقیقت بنیادی را رسانده‌اند: یکتایی خدا.
نام "الله" از زبان و فرهنگ فراتر است و توسط مسلمانان در سرتاسر جهان به عنوان نمادی از یگانگی، قدرت و رحمت خدا شناخته می‌شود. این تنها یک مفهوم مذهبی نیست، بلکه ارتباطی روحانی با خالق است، و این یادآوری برای مؤمنان است که تسلیم اراده او باشند.