صبر (Sabr) و شکر (Shukr) دو فضیلت اساسی در اسلام هستند که شخصیت یک مؤمن را تعریف می‌کنند. این دو فضیلت به‌طور مشترک یک توازن روحانی ایجاد می‌کنند که به مسلمانان این امکان را می‌دهد که از سختی‌ها عبور کنند و برای نعمت‌ها شکرگزار باشند. قرآن و حدیث بارها این دو فضیلت را به‌عنوان کلید موفقیت در این دنیا و آخرت مطرح می‌کنند. این فضیلت‌ها تاب‌آوری، تواضع و آگاهی عمیق از رحمت و حکمت خداوند را پرورش می‌دهند.
در اسلام، صبر تنها تحمل غیر فعال نیست—این یک استقامت فعال، انضباط و استواری در برابر آزمایش‌ها، سختی‌ها و حتی خوشبختی‌هاست. صبر در تمام جنبه‌های زندگی قابل‌اعمال است، از جمله اطاعت از الله، پرهیز از گناهان و برخورد با مصیبت‌ها به‌طور آرام.
"بی‌گمان، صابران پاداش خود را بدون حساب دریافت خواهند کرد." 39:10
صبر به‌عنوان نشانه‌ای از ایمان واقعی در نظر گرفته می‌شود. پیامبر محمد (صلى الله عليه وسلم) آن را نیمی از ایمان توصیف کرده‌اند. این به یک مؤمن این امکان را می‌دهد که به مسیر درست پایبند بماند بدون آن‌که در مقابل سختی‌ها ناامید یا عصبانی شود.
علما صبر را به سه نوع اصلی تقسیم می‌کنند:
"و صبر کنید، زیرا که الله هیچ‌گاه پاداش کسانی که کارهای نیکو انجام می‌دهند را ضایع نمی‌کند." 11:115
هر یک از این انواع صبر شخصیت یک مؤمن را تقویت می‌کند و وابستگی او به الله را عمیق‌تر می‌سازد.
شکر در اسلام یک نوع عبادت و اعتراف به این است که تمام نعمت‌ها—چه مادی و چه روحانی—از سوی الله هستند. یک شخص شکرگزار این نعمت‌ها را می‌شناسد و آن‌ها را به‌گونه‌ای که الله پسندیده است استفاده می‌کند، خواه در گفتار، عمل یا نیت.
"اگر شکر کنید، قطعاً شما را بیشتر خواهم بخشید؛ اما اگر انکار کنید، بی‌گمان عذاب من سخت است." 14:7
شکر تنها محدود به کلمات نیست—این از طریق قلب (شناخت نعمت)، زبان (تشکر از الله) و اعمال (استفاده از نعمت‌ها به‌طور صحیح) ابراز می‌شود.
اسلام آموزش می‌دهد که زندگی یک آزمایش است که بین راحتی و سختی متناوب است. در زمان‌های سختی، مؤمنان تشویق می‌شوند که صبر کنند، و در زمان‌های راحتی، آن‌ها تشویق می‌شوند که شکر کنند. این توازن جوهر بلوغ روحانی و رضایت است.
"اگر شکر کنید و ایمان بیاورید، الله چه کاری با عذاب شما خواهد کرد؟ و الله همواره شکرگزار و آگاه است." 4:147
چه در نعمت‌ها و چه در آزمایش‌ها، مؤمن همیشه در حالت عبادت است—یا با صبر یا با شکر. هر دو به‌طور سخاوتمندانه‌ای از سوی الله پاداش داده می‌شود.
پیامبر محمد (صلى الله عليه وسلم) در تمام جنبه‌های زندگی خود صبر و شکر را تجسم کرده بود. با وجود اذیت‌ها، از دست دادن‌ها، گرسنگی‌ها و جنگ‌ها، او هیچ‌گاه در صبر خود تزلزل نکرد. در عین حال، او همیشه از الله شکرگزار بود، حتی در کوچکترین مسائل.
"من از وضعیت مؤمن تعجب می‌کنم: اگر چیزی خوب اتفاق بیفتد، او شکرگزار است و این برای او خوب است؛ اگر چیزی بد اتفاق بیفتد، او صبر می‌کند و این برای او خوب است." حدیث - مسلم
این حدیث نشان می‌دهد که مؤمن همیشه از طریق صبر یا شکر در حال سود بردن است، صرف نظر از شرایط خارجی.
صبر و شکر دو فضیلت هستند که به رشد روحانی، آرامش درونی و پاداش ابدی منتهی می‌شوند. آن‌ها به مؤمن آموزش می‌دهند که چگونه به بالا و پایین‌های زندگی با کرامت، اعتماد به الله و قدردانی واکنش نشان دهند. قرآن و سنت پر از یادآوری‌ها برای تمرین صبر و شکر به‌عنوان بخشی از زندگی روزمره است.
با پذیرش این ویژگی‌ها، مسلمان نه تنها رضایت الله را به دست می‌آورد بلکه زندگی‌ای متوازن، مقاوم و همواره با آگاهی از رحمت الهی خواهد داشت.