اسلام می‌آموزد که شیطان (شیاطین) دشمن واقعی و فعال انسانیت است. او نماد شر نیست، بلکه موجودی خلق‌شده — ابلیس — است که از اطاعت از الله سر باز زد و از رحمت او رانده شد. از آن لحظه به بعد، او قسم خورد که تا روز قیامت انسان‌ها را فریب دهد. قرآن استراتژی‌های شیطان را فاش می‌کند، از تأثیر او هشدار می‌دهد و راهنمایی‌های روشنی برای درخواست محافظت و مقاومت در برابر وسوسه‌های او ارائه می‌دهد. اسلام تأکید می‌کند که در حالی که شر وجود دارد، هیچ‌گاه رحمت و هدایت الله را نمی‌تواند شکست دهد.
ابلیس یک جن بود که به دلیل دیانتش از میان فرشتگان مقام بالایی داشت. اما زمانی که از او خواسته شد تا برای آدم سجده کند، او با تکبر امتناع ورزید. نافرمانی او از غرور و حسادت ناشی شد و از رحمت الله رانده شد.
"[الله] گفت: 'چه چیزی تو را از سجده کردن باز داشت هنگامی که به تو دستور دادم؟' [شیطان] گفت: 'من از او بهترم. تو مرا از آتش آفریدی و او را از گل آفریدی.'" 7:12
ابلیس به شیطان تبدیل شد، دشمن قسم‌خورده انسان‌ها، و قسم خورد که انسان‌ها را از طریق فریب و وعده‌های دروغین گمراه کند.
هدف شیطان این است که مردم را از الله دور کند — از طریق تکبر، وسوسه، تعلل و ناامیدی. او پیشنهادات بدی می‌دهد، گناه را جذاب می‌کند و به فراموشی و ناسپاسی تشویق می‌کند.
"[شیطان] گفت: 'چون تو مرا گمراه کردی، قطعاً در راه مستقیم تو در کمین خواهم نشست.'" 7:16
او نمی‌تواند کسی را مجبور به گناه کند، اما از نقاط ضعف استفاده می‌کند. قرآن بر مسئولیت شخصی تأکید می‌کند — ما تصمیم می‌گیریم که او را دنبال کنیم یا نه.
شر یک آزمایش است، نه تناقض با رحمت الله. این برای اجازه دادن به اراده آزاد، تمییز حقیقت از دروغ و پاکسازی مؤمنان وجود دارد. در حالی که شیطان شر را ترویج می‌کند، الله هدایت‌هایی برای مقابله با آن ارائه داده است.
"یقیناً، نقشه شیطان ضعیف است." 4:76
رحمت و هدایت الله همیشه از شر قوی‌تر است. تأثیر شیطان تنها زمانی موفق می‌شود که فرد از ذکر و اطاعت دوری کند.
اسلام راه‌های خاصی برای محافظت از خود در برابر تأثیر شیطان می‌آموزد:
"و اگر از شیطان پیشنهادی بد به شما رسید، به الله پناه ببرید. به‌درستی که او شنوا و داناست." 7:200
شیطان از وسوسه‌های دنیوی، ایدئولوژی‌های دروغین، حسادت، تقسیم و حواس‌پرتی برای گمراه کردن مردم استفاده می‌کند. او همچنین یاری‌دهندگان دارد — هم از جن و هم از انسان‌های گمراه — که بی‌اخلاقی و شک را ترویج می‌دهند.
"و به همین ترتیب برای هر پیامبر دشمنی قرار دادیم — شیطان‌هایی از انسان‌ها و جن‌ها — که یکدیگر را با سخنان فریبنده به اشتباه می‌اندازند." 6:112
آگاهی از این ابزارها به مؤمنان کمک می‌کند که بر مسیر حقیقت پایدار بمانند.
با وجود تأثیر فعلی‌اش، سرنوشت شیطان مشخص است. در روز قیامت، او از پیروان خود انکار خواهد کرد و اعتراف خواهد کرد که او هیچ قدرت واقعی نداشته است — تنها پیشنهاد بوده است. او به همراه کسانی که او را دنبال کرده‌اند، به جهنم انداخته خواهد شد.
"و شیطان خواهد گفت وقتی که کار به پایان رسید: 'یقیناً، الله به شما وعدۀ حقیقت داده بود. و من به شما وعده دادم، اما من به شما خیانت کردم.'" 14:22
اسلام به مؤمنان می‌آموزد که شیطان را به عنوان دشمن بشناسند، اما در ترس زندگی نکنند — بلکه با آگاهی و همیشه به الله تکیه کنند. نقشه‌های شیطان وقتی با ذکر، اخلاص و عمل صالح روبرو می‌شوند ضعیف می‌شوند.
با جستجوی دانش، دعا و حفاظت از قلب‌هایمان، از شر محافظت می‌کنیم و به الله نزدیک‌تر می‌شویم، که منبع همه نور و حفاظت است.