قرآن با شناسایی مشارکت‌های معنوی، فکری و اخلاقی زنان در جامعه، به آنان احترام می‌گذارد. قرآن زنان را به عنوان مؤمنان، رهبران، مادران، دختران و افرادی با حقوق و مسئولیت‌های ویژه معرفی می‌کند. قرآن سنت‌های نادرست قبل از اسلام در مورد بی‌عدالتی جنسیتی را اصلاح می‌کند و بسیاری از شخصیت‌های زن را به عنوان نمونه‌هایی از ایمان، استقامت و فضیلت به نمایش می‌گذارد. قرآن عدالت و کرامت را برای همه ترویج می‌کند و به خوانندگان یادآوری می‌کند که مردان و زنان از نظر ارزش و مسئولیت در پیشگاه خداوند برابرند.
قرآن تأکید می‌کند که مردان و زنان از نظر ظرفیت برای ایمان، عبادت و پاداش برابرند. هیچ تفاوتی در ارزش یا رتبه بر اساس جنسیت وجود ندارد — تنها بر اساس درستی و اعمال نیکو تفاوت است.
"هر کسی که کارهای نیکو انجام دهد، خواه مرد باشد یا زن، در حالی که مؤمن است — ما قطعاً به او زندگی خوب خواهیم داد." 16:97
هر دو جنس از نظر ایمان و اعمالشان به طور برابر مسئول و پاداش داده می‌شوند.
مریم (مریم)، مادر پیامبر عیسی (علیه‌السلام)، تنها زنی است که چندین بار در قرآن به نام ذکر شده است. یک سوره کامل، سوره مریم به نام او نامگذاری شده است. او به خاطر پرهیزگاری، عفت و اعتماد کامل به خداوند مورد احترام قرار گرفته است.
"و [یاد کنید] زمانی که فرشتگان گفتند: 'ای مریم، به درستی که خداوند تو را انتخاب کرده، تو را پاکیزه کرده و تو را بر زنان جهان برتری داده است.'" 3:42
مریم به عنوان زنی با قدرت معنوی عمیق و تسلیم کامل به خداوند توصیف می‌شود — او الگویی برای همه مؤمنان است.
قرآن داستان آدم و حوا (حواء) را با مسئولیت متقابل ارائه می‌دهد. برخلاف دیگر سنت‌ها، حوا تنها به خاطر گناه اصلی سرزنش نمی‌شود — هر دو به طور مساوی آزمایش شده و از سوی خداوند بخشیده شده‌اند.
"سپس شیطان به آن‌ها وسوسه کرد تا آنچه که از قسمت‌های پنهانشان بود را برایشان آشکار کند. او گفت: 'پروردگارتان شما را از این درخت تنها به این دلیل منع نکرده است که شما فرشته شوید...'" 7:20–22
این دیدگاه برابری بر مسئولیت شخصی تأکید دارد و گناه به ارث برده شده را رد می‌کند.
قرآن چندین زن مؤمن را به عنوان نمونه‌های قدرت و ایمان معرفی می‌کند، از جمله:
این زنان به خاطر ایمان مستقل و شجاعت اخلاقی‌شان شناخته می‌شوند، نه فقط به خاطر ارتباطشان با مردان.
قرآن در زمانی که زنان اغلب از کرامت خود محروم بودند، پایه‌های حقوق قانونی زنان را بنا کرد. حقوق در ازدواج، طلاق، ارث، تحصیل و حفاظت از آسیب را تعیین کرد.
"و زنان حقوق مشابهی با حقوقی که در برابر آن‌ها است دارند، طبق آنچه که منصفانه است." 2:228
زنان نباید مورد ظلم یا حاشیه‌نشینی قرار گیرند — رفاه آن‌ها در قانون اسلامی اولویت دارد.
قرآن ترویج‌دهنده هماهنگی و همکاری بین مردان و زنان است. آن‌ها به عنوان شریکانی مکمل با نقش‌های مختلف اما ارزشی برابر دیده می‌شوند. رقابت بین جنسیت‌ها نیست، بلکه در راستای درستی است.
"مردان مؤمن و زنان مؤمن یکدیگر را یاری می‌دهند. آن‌ها به کارهای درست امر می‌کنند و از کارهای نادرست نهی می‌کنند..." 9:71
زنان در قرآن با کرامت، هوش، شجاعت و فداکاری نشان داده شده‌اند. از پاکی مریم تا مقاومت آسیه در برابر ظلم، داستان‌های آن‌ها رهبری معنوی و قدرت را نشان می‌دهند. قرآن زنان را نه تنها از طریق قوانین، بلکه از طریق روایت‌هایی که ارزش آن‌ها را تأیید می‌کند و صدای آن‌ها را تقویت می‌کند، ارتقاء می‌دهد.
با مطالعه این نمونه‌ها، هم مردان و هم زنان یادآوری می‌شوند که دیدگاه حقیقی اسلامی این است: که کرامت از طریق ایمان و شخصیت به دست می‌آید، نه جنسیت یا وضعیت.